Chăm sóc da cho bệnh nhân ung thư

Quá trình điều trị ung thư như hóa trị, xạ trị, liệu pháp nhắm trúng đích, hormone… có thể dẫn đến những tác dụng phụ trên da như khô da, tăng sắc tố, phát ban sẩn, mụn mủ, viêm da tia xạ… ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của người bệnh, thậm chí nặng nề khiến bệnh nhân không tuân thủ điều trị. Việc chăm sóc da hằng ngày được chuẩn bị từ trước sẽ giúp hạn chế các tác dụng phụ của quá trình điều trị ung thư.

Chăm sóc da cho bệnh nhân ung thư trước hết cần tuân thủ các khuyến cáo chung sau đây:

Chỉ sử dụng các sản phẩm tẩy rửa có độ pH = 5,5, không hương liệu, không chất xà phòng, ít tạo bọt.
Bôi kem dưỡng ẩm hằng ngày.
Bảo vệ da khi tiếp xúc ánh nắng mặt trời. Nên chọn kem chống nắng vật lý, có hoạt tính chống nắng cao, chỉ số SPF ≥ 50.
Tránh chà xát da quá mức, không sử dụng sản phẩm tẩy tế bào chết, tẩy lông.
Hạn chế tiếp xúc nhiệt độ quá nóng hoặc quá lạnh.

Sau đó, dự đoán một số tác dụng phụ thường xảy ra với các phương pháp điều trị ung thư như hóa trị, xạ trị hay liệu pháp nhắm rúng đích, liệu pháp hormone… để phòng ngừa và xử trí:

Tác dụng phụ của điều trị ung thư lên da

Da khô:

Thường xảy ra trên bệnh nhân điều trị hóa trị, hormone liệu pháp và liệu pháp nhắm trúng đích như erlotinib, gefitinib, cetuximab.

Bôi kem dưỡng ẩm và phục hồi thường xuyên (4-6 lần/ngày)
Tránh tắm nước quá nóng và tắm lâu.

Tăng sắc tố da:

Thường xảy ra trên bệnh nhân điều trị hóa trị với các nhóm thuốc như capecitabine, 5-fluorouracil, liposomal doxorubicin…

Tránh nắng kỹ, bôi kem chống nắng phổ rộng, có hệ số bảo vệ cao SPF ≥ 50
Có thể bôi kem làm trắng chứa các thành phần ít gây kích ứng da như niacinamide, glutathione…

Phát ban sẩn, mụn mủ:

Tthường xảy ra trên bệnh nhân điều trị nhắm trúng đích với các thuốc như: erlotinib, gefitinib, cetuximab…

Cân nhắc điều trị dự phòng: tetracyclin uống 100 mg 2 lần/ ngày, kết hợp với bôi corticosteroid nhẹ, 2 lần/ngày trong 6 đến 8 tuần

Da nứt nẻ, loét:

Thường xảy ra trên bệnh nhân điều trị với liệu pháp nhắm trúng đích như cetuximab, erlotinib, gefitinib, cobimetinib…

Bôi chất làm mềm kết hợp tiêu sừng hàng ngày
Tránh tắm nước nóng, tắm lâu
Sử dụng kem kháng sinh (nếu có nhiễm trùng).

Viêm da tia xạ:

Không sử dụng bất kỳ loại kem nào 4 giờ trước khi điều trị
Tránh cạo râu hoặc tẩy lông, chà xát, cào gãi hoặc sử dụng băng dính trên vùng da điều trị.
Chuẩn bị quần áo rộng rãi làm từ vải mềm, mịn.
Tránh nắng, không chườm nóng hoặc lạnh (chẳng hạn như đệm sưởi, đèn sưởi, hoặc túi đá) lên vùng da điều trị
Bôi kem dưỡng ẩm thường xuyên.

Như vậy với việc chăm sóc da chủ động được thực hiện từ trước quá trình điều trị và kéo dài xuyên suốt sẽ giúp hạn chế các tác dụng phụ do quá trình điều trị ung thư gây ra. Từ đó bệnh nhân có thể cảm thấy thoải mái và sẽ tuân thủ điều trị tốt hơn.

Bên cạnh đó người bệnh có thể sử dụng thêm các loại thực phẩm chức năng có tác dụng hỗ trợ điều trị ung thư hiệu quả như Fucoidan.

Fucoidan là hoạt chất được chiết xuất từ một số loài tảo nâu; có khả năng kích thích kích thích tế bào ung thư tự chết, ngăn ngừa sự hình thành tân mạch, tăng cường miễn dịch, chống oxy hóa và giảm tác dụng phụ của hóa trị, xạ trị hiệu quả.